KOH + CO2 → KHCO3 l KOH ra KHCO3

Phản ứng KOH + CO₂ → KHCO₃

1. Phản ứng hóa học

KOH + CO₂ → KHCO₃

2. Điều kiện phản ứng

Phản ứng xảy ra ngay điều kiện thường.

3. Cách thực hiện phản ứng

Dẫn khí CO₂ từ từ đến dư vào ống nghiệm chứa KOH và vài giọt chất chỉ thị.

4. Hiện tượng nhận biết phản ứng

Quan sát sự chuyển màu của chỉ thị phù hợp trước và sau phản ứng.

5. Bài toán CO₂ dẫn vào dung dịch KOH

Khi cho CO₂ (hoặc SO₂) tác dụng với dung dịch KOH đều xảy ra 3 khả năng tạo muối:

CO₂ + 2KOH → K₂CO₃ + H₂O (1)

CO₂ + KOH → KHCO₃ (2)

Đặt T = n_KOH/n_CO2

Nếu T = 2 : chỉ tạo muối K₂CO₃

Nếu T = 1 : chỉ tạo muối KHCO₃

Nếu 1 < T < 2 : tạo cả muối KHCO₃ và K₂CO₃

Như vậy để xảy ra phương trình phản ứng (1) thì T = 2

Có những bài toán không thể tính T. Khi đó phải dựa vào những dữ kiện phụ để tìm ra khả năng tạo muối.

Hấp thụ CO₂ vào NaOH dư (KOH dư) chỉ tạo muối trung hòa Na₂CO₃ (K₂CO₃)

Hấp thụ CO₂ vào NaOH chỉ tạo muối Na₂CO₃, Sau đó thêm BaCl₂ vào thấy kết tủa. Thêm tiếp Ba(OH)₂ dư vào thấy xuất hiện thêm kết tủa nữa → Tạo cả 2 muối Na₂CO₃ và NaHCO₃
Chất hấp thụ vào bình NaOH tăng:

m_{bình tăng} = m _{dd tăng} = m _{chất hấp thụ}(CO₂ + H₂O có thể có)

Trong trường hợp không có các dữ kiện trên thì chia trường hợp để giải.

6. Bản chất của các chất tham gia phản ứng

6.1. Bản chất của CO₂ (Cacbon dioxit)

CO₂ là oxit axit tác dụng với dung dịch bazo tạo thành muối và nước.

6.2. Bản chất của KOH (Kali hidroxit)

KOH là một bazo mạnh phản ứng được với oxit axit.

7. Tính chất hoá học của KOH

KOH là một bazo mạnh có khả năng làm thay đổi màu sắc các chất chỉ thị như khiến quỳ tím chuyển sang màu xanh, còn dung dịch phenolphtalein không màu thành màu hồng.

7.1. Tác dụng với oxit axit

Ở điều kiện nhiệt độ phòng, KOH tác dụng với SO₂, CO₂,…

KOH + SO₂ → K₂SO₃ + H2O

KOH + SO₂ → KHSO₃

7.2. Tác dụng với axit

• Tác dụng với axit tạo thành muối và nước

KOH(dd) + HCl(dd) → KCl(dd) + H2O

• Tác dụng với các axit hữu cơ để tạo thành muối và thủy phân este, peptit

RCOOR₁ + KOH → RCOOK + R₁OH

7.3. Tác dụng với kim loại

KOH tác dụng với kim loại mạnh tạo thành bazo mới và kim loại mới.

KOH + Na → NaOH + K

7.4. Tác dụng với muối

KOH tác dụng với muối để tạo thành muối mới và axit mới

2KOH + CuCl₂ → 2KCl + Cu(OH)₂↓

7.5. KOH điện li mạnh

KOH là một bazo mạnh, trong nước phân ly hoàn toàn thành ion K+ và OH-

7.6. KOH phản ứng với một số oxit kim loại mà oxit, hidroxit của chúng lưỡng tính

KOH phản ứng được với một số oxit kim loại mà oxit, hidroxit của chúng lưỡng tính như nhôm, kẽm,…

2KOH + 2Al + 2H₂O → 2KAlO₂ + 3H₂↑

2KOH + Zn → K₂ZnO₂ + H₂↑

7.7. Phản ứng với một số hợp chất lưỡng tính

KOH + Al(OH)₃ → KAlO₂ + 2H₂O

2KOH + Al₂O₃ → 2KAlO₂ + H₂O

8. Tính chất vật lý của KOH

– Khối lượng riêng: 2.044 g/cm3

– Độ pH: 13

– Nhiệt độ sôi: 1.327oC (1.6000 K; 2.421 oF)

– Nhiệt độ nóng chảy: 406 oC (679 K; 763 oF)

– Độ hòa tan trong nước:7 g/ml (0 oC); 121 g/ml (25 oC); 178 g/ml (100 oC)

– Khả năng hòa tan chất khác: có thể được hòa tan trong alcohol, glycerol và không tan được trong ether.

9. Tính chất hóa học của CO₂

CO₂ là oxit axit

– CO₂ tan trong nước tạo thành axit cacbonic (là một điaxit rất yếu)

CO₂ + H₂O ↔ H₂CO₃

– CO₂ tác dụng với oxit bazơ → muối.

CaO + CO₂ → CaCO₃ (t⁰)

– CO₂ tác dụng với dung dịch bazơ → muối + H₂O

NaOH + CO₂ → NaHCO₃

2NaOH + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O

– CO₂ bền, ở nhiệt độ cao thể hiện tính oxi hóa khi tác dụng với các chất khử mạnh

CO₂ + 2Mg → 2MgO + C

CO₂ + C → 2CO

Lưu ý: Được dùng để giải thích CO₂ không dùng để dập tắt các đám cháy kim loại.

10. Câu hỏi vận dụng

Câu 1. Cho 0,1 mol KOH phản ứng với lượng dư CO₂ ở đktc thu được dung dịch X. Khối lượng muối tan có trong X là

A. 13,8 gam. B. 12,8 gam. C. 11,8 gam. D. 10,0 gam.

Lời giải:

Do CO₂ dư nên có phản ứng

m_muối = 0,1.100 = 10 gam.

Đáp án D.

Câu 2. Dẫn khí CO₂ từ từ đến dư vào dung dịch KOH thu được dung dịch X.Muối tan có trong dung dịch X là

A. K₂CO₃. B. K₂CO₃ và KHCO₃. C. KHCO₃. D. K₂CO₃ và KOH.

Lời giải:

Do CO₂ dư nên có phản ứng KOH + CO₂ → KHCO₃

Muối tan có trong dung dịch X là KHCO₃.

Đáp án C.

Câu 3. Cho 2,24 lít khí CO₂ ở đktc phản ứng với dung dịch chứa 0,05 mol KOH. Khối lượng muối tan có trong dung dịch sau phản ứng là

A. 13,8 gam. B. 12,8 gam. C. 10 gam. D. 5 gam.

Lời giải:

Có T = nên có phản ứng

m_muối = 0,05.100 = 5 gam.

Đáp án D.

Xem thêm các phương trình hóa học khác:

KOH + SO2 → KHSO3

KOH + HNO3 → KNO3 + H2O

KOH + CuSO4 → K2SO4+ Cu(OH)2

KOH + FeSO4 → K2SO4+ Fe(OH)2

KOH + Mg(NO3)2 → KNO3+ Mg(OH)2