Al(NO3)3 → Al2O3 + NO2 + O2 | Al(NO3)3 ra Al2O3 | Al(NO3)3 ra NO2

Phản ứng Al(NO₃)₃ → Al₂O₃ + NO₂ + O₂

1. Phương trình phản ứng nhiệt phân Al(NO₃)₃

4Al(NO₃)₃ → 2Al₂O₃ + 12NO₂ + 3O₂

2. Điều kiện phản ứng Al(NO₃)₃ ra Al₂O₃

Nhiệt độ: 150 – 200^oC

3. Bản chất của Al(NO₃)₃ (Nhôm nitrat) trong phản ứng

Al(NO₃)₃ là muối nitrat của kim loại Al. Nhiệt phân muối nitrat của kim loại từ Mg đến Cu thu được oxit kim loại tương ứng và khí NO₂, O_2.

4. Hiện tượng quá trình nhiệt phân Al(NO₃)₃

Nhiệt phân muối nhôm nitrat, ở nhiệt độ cao sau phản ứng có khí không màu thoát ra.

5. Ứng dụng của Al(NO3)3

– Do có tính oxi hoá mạnh nên Al(NO3)3 được sử dụng để làm chất chống trầy, chống ăn mòn và chất nitrat hoá. Nó được ứng dụng trong ngành thuộc da, khai thác uranium, tinh chế dầu mỏ.

– Sử dụng để sản xuất dây tóc nóng sáng, dệt may.

– Đóng vai trò là chất khử muối trong quá trình chiết xuất Actinide.

– Là nguồn nguyên liệu để điều chế ra nhôm oxit trong sản xuất giấy cách điện, chất nung nóng ống tia âm cực, và các lá lõi biến thế.

– Ứng dụng trong phòng thí nghiệm để làm thuốc thử.

6. Câu hỏi vận dụng liên quan

Câu 1. Dùng hóa chất nào sau đây để phân biệt Zn(NO₃)₂ và Al(NO₃)₃?

A. Dung dịch NaOH

B. Dung dịch Ba(OH)₂

C. Dung dịch NH₃

D. Dung dịch nước vôi trong

Lời giải:

Đáp án C

Khi cho NH₃ vào 2 dung dịch cả 2 dung dịch đều xuất hiện kết tủa hidroxit, nhưng Zn(OH)₂ tạo thành có khả năng tạo phức với NH₃ nên kết tủa lại tan, còn với Al(OH)₃ không tan trong NH_3.

Câu 2. Nhôm không phản ứng được với dung dịch nào dưới đây?

A. FeSO₄

B. HCl loãng, dư

C. H₂SO_{4 đặc, nguội}

D. KOH

Lời giải:

Đáp án C

Nhôm không phản ứng được với dung dịch H₂SO_{4 đặc, nguội}

2Al + 3FeSO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3Fe

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂

2Al + 2KOH + 2H₂O → 2KAlO₂ + 3H₂

Câu 3. Các đồ vật bằng nhôm bền trong không khí và nước là do:

A. Có một lớp Al(OH)₃ bên ngoài bảo vệ

B. Có một lớp Al₂O₃ bên ngoài bảo vệ

C. Nhôm không tan trong nước

D. Nhôm bền, không bị oxi hóa

Lời giải:

Đáp án B

Nhôm bền trong môi trường không khí và nước là do có màng oxit Al₂O₃ bền vững bảo vệ.

Khi nhôm tác dụng chậm với oxi và hơi nước, chúng tạo thành một lớp nhôm oxit (Al₂O₃).

Các đồ vật bằng nhôm bền trong không khí và nước là do có một lớp Al₂O₃ bên ngoài bảo vệ.

Câu 4. Có 3 kim loại là Al, Mg và Ba. Chỉ cần dùng thuốc thử nào sau đây có thể nhận ra từng kim loại?

A. Dung dịch H₂SO₄ đặc, nguội

B. Dung dịch Ca(OH)₂

C. Nước

D. Dung dịch CuCl₂

Lời giải:

Đáp án C

Để phân biệt 3 kim loại Al, Ba, Mg ta dùng nước. Cho nước vào 3 mẫu kim loại, kim loại tốt trong nước và sủi bọt khí là Ba, 2 kim loại không tan trong nước là Al và Mg.

Ba + 2H₂O → Ba(OH)₂ + H₂ ↑

Lấy dung dịch Ba(OH)₂ vừa thu được đổ vào mẫu 2 kim loại còn lại, kim loại nào tan, sủi bọt khí là Al, kim loại không có hiện tượng gì là Mg.

2Al + Ba(OH)₂+ 2H₂O → Ba(AlO₂)₂ + 3H₂ ↑

Câu 5. Cặp chất nào dưới đây có thể tồn tại trong cùng một dung dịch?

A. K₂SO₄ và BaCl₂

B. NaCl và AgNO₃

C. HNO₃ và FeO

D. NaNO₃ và AgCl

Lời giải:

Đáp án D

Phương trình hóa học minh họa:

A. K₂SO₄ + BaCl₂ → 2KCl + BaSO₄

B. NaCl + AgNO₃ → NaNO₃+ AgCl

C. 3FeO + 5HNO₃ → 3Fe(NO₃)₃ + NO + 5H₂O

Câu 6. Dãy chất nào sau đây bị nhiệt phân hủy ở nhiệt độ cao?

A. CaCO₃, Zn(OH)₂, KNO₃, KMnO₄

B. BaSO₃, BaCl₂, KOH, Na₂SO₄

C. AgNO₃, Na₂CO₃, KCI, BaSO₄

D. Fe(OH)₃, Na₂SO₄, BaSO₄, KCI

Lời giải:

Đáp án A

Dãy chất nào sau đây bị nhiệt phân hủy ở nhiệt độ cao là: CaCO₃, Zn(OH)₂, KNO₃, KMnO₄

CaCO₃ → CaO + CO₂↑

2 Zn(OH)₂ → 2 ZnO + 2 H₂ + O₂

2KNO₃ 2KNO₂+ O₂

2KMnO₄ K₂MnO₄ + MnO₂ + O₂

Câu 7. Khi nhiệt phân, dãy muối nitrat nào đều cho sản phẩm là oxit kim loại, khí nitơ đioxit và khí oxi?

A. Cu(NO₃)₂, Fe(NO₃)₂, Mg(NO₃)₂

B. Cu(NO₃)₂, NaNO₃, Pb(NO₃)₂

C. Hg(NO₃)₂, AgNO₃

D. Zn(NO₃)₂, AgNO₃, Pb(NO₃)₂

_{Lời giải:}

Đáp án A

Câu 8. HNO₃ tinh khiết là chất lỏng không màu, nhưng dung dịch HNO₃ để lâu thường ngả sang màu vàng là do

A. HNO₃ tan nhiều trong nước.

B. khi để lâu thì HNO₃ bị khử bởi các chất của môi trường.

C. dung dịch HNO₃ có tính oxi hóa mạnh.

D. dung dịch HNO₃ bị phân hủy 1 phần tạo thành một lượng nhỏ NO₂.

_{Lời giải:}

_{Đáp án D}

Câu 9. Nhận định đúng về phản ứng điều chế HNO₃ trong phòng thí nghiệm bằng phản ứng

NaNO₃ + H₂SO₄ → HNO₃ + NaHSO₄.

A. có thể dùng axit sunfuric loãng.

B. có thể thay thế natri nitrat bằng kali nitrat.

C. axit nitric thu được ở dạng lỏng không cần làm lạnh.

D. đây là phản ứng oxi hóa khử.

_{Lời giải:}

Đáp án B

A sai vì không thể dùng axit sunfuric loãng.

B đúng vì có thể thay thế natri nitrat bằng kali nitrat.

C sai vì axit nitric dễ bay hơi nên thu được hơi HNO₃.

D sai vì đây là phản ứng trao đổi vì không làm thay đổi số oxi hóa.

Câu 10. Trong các phản ứng sau, phản ứng nào HNO₃ không đóng vai trò chất oxi hóa ?

A. ZnS + HNO₃ (đặc nóng)

B. Fe₂O₃+ HNO₃ (đặc nóng)

C. FeSO₄+ HNO₃ (loãng)

D. Cu + HNO₃(đặc nóng)

Lời giải:

Đáp án B