Nàng Ờm nhắn nhủ

Nàng Ờm nhắn nhủ

1. Tìm hiểu chung

a. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác

Tác phẩm là một trong những bộ truyện được sưu tầm cùng các bộ truyện thơ khác như: Nàng Nga – Hai mối, Út Lót – Hồ Liêu, Nàng con Côi,… Đây là những câu chuyện phổ biến trong dân gian lúc bấy giờ.

b. Tóm tắt tác phẩm

Tác phẩm Nàng Ờm nhắn nhủ là một trong những tác phẩm phản ánh mạnh mẽ tục lệ “cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy lúc bấy giờ”. Nàng Ờm và chàng Bồng Hương yêu nhau, nhưng lại không thể công khai vì sợ khuôn phép của bố mẹ hai bên không chấp thuận. Bố mẹ nàng Ờm khinh chàng Bồng Hương nhà nghèo nên luôn ra sức cấm đoán.

Trước hoàn cảnh đó, nàng Ờm bỏ nhà theo người mình yêu lên núi Làn Ai. Tuy vậy, để tránh những điều nhơ lời xấu, nàng Ờm đã ăn lá ngón để “giữ trọn lời thề về bên ma”. Chàng Bồng Hương thấy vậy, cũng ăn lá ngón để đến bên người mình thương. Nơi trần gian này không thể dung thứ cho tình yêu của bọn họ, họ liền sánh đôi bên nhau ở mường Ma.

Núi Làn Ai sau này trở thành một câu chuyện đầy đau lòng và bi thương cho mối tình. Mỗi độ trăng tròn, linh hồn của cô gái trẻ lại hiện về, để kể cho đời sau nghe về mối tình thắm thiết của một cặp đôi từng cùng sống cùng chết trên ngọn núi này. Ngọn núi cũng trở thành một truyền thuyết bất tử đối với những con người có tình.

Nói một cách thực tế hơn, câu chuyện giữa nàng Ờm và chàng Bồng Hương đã phê phán xã hội lúc bấy giờ. Khi ấy, chế độ phong kiến vẫn còn tồn tại, người dân bị gồng ép trong một lồng giam chật chội. Đến sau này, khi Đảng và nhà nước ra đời lãnh đạo cách mạng, cuộc sống người dân nơi những bản nghèo mới được cải thiện.

c. Bố cục

– Đoạn 1: Gia cảnh của nàng Ờm, cha mẹ đều khắt khe và quản thúc 2 cô con gái rất chặt. Chàng Bồng Hương gặp gỡ nàng từ năm 7, 8 tuổi và đến khi nàng 15, chàng ngỏ lời yêu.

– Đoạn 2: Cha mẹ cấm đoán và ép gả, không cho nàng ở cùng Bồng Hương vì gia cảnh của chàng nghèo khó. Em gái giúp nàng bỏ trốn. Nàng Ờm và chàng Bồng Hương cùng ăn lá ngón để gặp lại nhau ở mường Ma.

– Đoạn 3: Kết thúc, nàng hiện về khuyên cha mẹ để mình lại núi Làn Ai. Từ đây, nơi này trở thành một truyền thuyết về tình yêu.

d. Ý nghĩa

Tác phẩm Nàng Ờm nhắn nhủ thể hiện sự bất công trong xã hội cũ, cũng là cuộc đấu tranh mạnh mẽ của nhân dân. Họ muốn chống lại ách bóc lột và những tập tục nặng nề. Họ căm hờn những kẻ giàu có bất công, phụ bạc và lật lọng. Chính nó đã chia rẽ bao nhiêu đôi trai gái, lấy đi bao nhiêu cái xuân xanh của con người.

2. Tìm hiểu chi tiết

a. Phong tục, tập quán

Những phong tục của người Mường được thể hiện rất rõ trong tác phẩm. Từ những câu từ, cách ngắt nhịp độc đáo đến bản gốc phiên âm tiếng Mường rõ ràng. Những hình ảnh cũng thể hiện rõ nét đặc sắc trong cuộc sống của con người dân tộc.

b. Con Người

Điều mà tác phẩm thể hiện sự liên kết giữa người với người là sự hiếu thảo của những người làm con. Tuy nhiên, sự hiếu thảo đó cũng quá hà khắc đối với người con khi bị ép buộc, mang trên mình gánh nặng mà không được tự do.

Tuy nhiên, họ vẫn sống với con người và tình yêu của mình. Những người Mường chung thủy, những cuộc đời gắn kết dài lâu. Họ có những truyền thống đẹp, cũng có những mối tình được lưu truyền muôn đời.

c. Giá trị nội dung

Nội dung tác phẩm chủ yếu phản ánh sự hủ bại của chế độ xã hội cũ. Đó là sự bóc lột và áp bức quyền con người. Tuy nhiên, đâu đó ta cũng thấy được sự phản kháng mạnh mẽ của những người dân.

d. Giá trị nghệ thuật

Tác phẩm Nàng Ờm nhắn nhủ chứa những nét nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm dân tộc dân gian.