Phê phán thái độ thờ ơ, ghẻ lạnh đối với con người – Ngữ Văn 12

“Bạn có cười với ai đó hôm nay chưa?”.

Đó là câu trả lời cúa một nhà tâm lí học, khi nhiều người hỏi ông rằng, “Làm thế nào để tâm hồn bớt chai sạn trong thế giới hiện nay?”.

Lí do nhà tâm lí học đó hỏi ngược lại những người khác để chúng ta đoán được.

Đó không chỉ là một câu hỏi mà đó là cả một lời khuyên, sự vật, sự việc đều có hai mặt của nó.

Hai mặt, đó hoàn toàn đối lập với nhau nhưng lại cùng tồn tại song song với nhau, không thể tách rời. Bởi thế “Phê phán thái độ thờ ơ, ghẻ lạnh đối với con người cân thiết như ngợi ca tình yêu thương, lòng vị tha, sự đoàn kết”.

Kinh tế ngày càng phát triển, khoa học kĩ thuật ngày càng nâng cao, cuộc sống con người cũng trở nên hiện đại và tiện nghi hơn. Thế nhưng, song song với điều đó, khi giá trị của vật chất tầng lên cũng là lúc con người mất dần giá trị tinh thần. Nhịp điệu nhanh, gấp của cuộc sống khiến con người quên cả những gì bản thân mình thật sự cần, họ chỉ mải mê chạy theo miếng cơm manh áo. Phải vậy thôi, đê tồn tại. Và việc đó đồng nghĩa với việc ít quan tâm đến những mốì quan hệ xã hội hoặc thậm chí là những quan hệ trong gia đình. Họ dần nhận ra tâm hồn họ bắt đầu trở nên chai sạn nặng nề hơn, họ trở nên thờ ơ, ghẻ lạnh với mọi người xunh quanh, hình là tình huống rất nhiều con người trong thế giới hiện đại, mà đặc là ở biệt phương Tây gặp phải, bị mắc một căn bệnh, một căn bệnh không dễ gì phát hiện, và khi đã phát hiện được thì không thể dễ dàng chữa khỏi, đó là bệnh “vô cảm”, hay nói cách khác, là thái độ thờ ơ, ghẻ lạnh trước nỗi đau của người khác. Ở mức độ nhẹ chỉ lạnh lùng, ngại giao tiếp thân mật với người khác. Ở mức độ nặng hơn thì có thể thấy người khác gặp nạn mà không giúp đỡ, xem như là chuyện thiên hạ, không phải là chuyện của mình.

Một nhà văn Châu Á được mời sang Mĩ dự hội thảo văn chương, anh đã rất ngạc nhiên khi mọi người rất lạnh lùng, quá sòng phẳng. Anh kể lại rằng khi vào thang máy, anh hỏi một người phụ nữ đi cùng muốn lên tầng nào để anh nhấn phím giúp, vậy mà cô ta nhìn anh như nhìn quái vật “Có lẽ ờ Mĩ người ta thích làm mọi việc không cần tới sự giúp đỡ của người khác thì hơn “, anh chua chát kết luận.

Trong cuộc sống hằng ngày, thật không khó để chúng ta phát hiện ra những ai đang bị bệnh “vô cảm”.

Một phụ nữ đang mang thai lên xe buýt, xe đã hết chỗ, chị phải đứng mười lăm phút cho đến trạm dừng mà không ai nhường ghế cho chị.

Một bà cụ gánh hàng qua đường, bị một tay phóng nhanh quẹt phải, gánh hàng đổ hết, vậy mà không có ai giúp bà đứng lên, đừng nói có ai dọn gánh hàng giúp bà.

Phải chăng bây giờ, chính người Việt Nam ta lại đi ngược lại với truyền thông “Thương người như thể thương thân” của ông cha ta ngày xưa?

Câu trả lời có thể là Có đây!, nếu chúng ta không lên án, phê phán lối chai sạn, thờ ơ như thế. Việc này cũng quan trọng và cần thiết như việc ca ngợi lòng vị tha, tình đoàn kê’t.

Lòng vị tha, tình đoàn kết, hay lòng thương người, sẵn sàng giúp đỡ mọi người khác khi gặp khó khăn chính là một trong những truyền thông quý báu đáng tự hào nhất của người Việt Nam.

“Lá lành đùm lá rách”. Mỗi khi có thiên tai, bão lũ, đồng bào ta tích cực vận động, quyên góp giúp đỡ người bị nạn Người Việt Nam ta lại nối tiếng thân thiện, và nụ cười Việt chính là một trong những đặc trưng khiến cho du khách nước ngoài cảm thấy gần gũi, thân thuộc với đất nước chúng ta.

Thế nhưng, nêu không ngăn chặn những lối sống thờ ơ, ghẻ lạnh đang ngày càng phổ biến và duy trì những truyền thống tương thân tương ái thì những giá trị tinh thần sẽ dễ dàng bị những giá trị vật chất (tầm thường) lấn át.

Cuộc sống cũng có hai mặt.

Chúng ta không chi nên ca ngợi cái đẹp mà không phê phán cái xấu. Bởi vì cái đẹp và cái xấu luôn luôn tồn tại song song với nhau, đối lập nhau, và có khi cái xấu có thể lấn át cái đẹp. Do đó, lối sống thờ ơ, ghẻ lạnh cần phải bị phê phán thì mới có thể mở đường cho những giá trị tốt đẹp khác lên ngôi nhìn một chiều luôn là cái nhìn hạn chế. Bên cạnh việc thây cái tốt, ta cũng phải thấy cả cái xấu thì mới có thể tránh xa được cái xấu và phấn đấu cho cái tốt.

Phê phán thái độ thờ ơ, ghẻ lạnh và ca ngợi lòng vị tha, tình đoàn kết giúp sống con người thêm tốt đẹp, xã hội thêm phát triển, thế giới tràn ngập yê thương, bớt đi những áp lực, nỗi đau do chính con người gây ra cho nhau. Tuy nhiên, không chỉ phê phán hay ca ngợi mà cuộc sống con người có thể tốt đẹp nên một sớm một chiều. Thành công đòi hỏi ở cả hai mặt: lời nói và hành Chúng ta còn phải hành động! Hành động đế làm cho cuộc sống thêm tình thương, bớt đi sự thờ ơ.

Xu hướng của xã hội phương Tây ngày nay, sau khi đã đạt được những tựu về kinh tế là bớt coi trọng vật chất, trở về những giá trị tinh thần, dễ dàng kiểm chứng qua sự thành công vang dội của bộ sách nổi tiếng Quà tặng của cuộc sống. Chỉ là những câu chuyện, những bài học nhỏ trong cuộc nhưng lại có những giá trị tinh thần to lớn. Và chính những người phương Tây bắt đầu nhận ra rằng chính mình đã quá thờ ơ với cuộc sống xung quanh ấy lại muôn hành động, từ những quyển sách đó để rút ra những việc cần thiết để tạo dựng những mối quan hệ tốt đẹp hơn. Chẳng nhẽ với xã hội phương Đông chúng.

Chúng ta làm được.

Tôi tin điểu đó.

Tôi tin. Bởi tôi còn thấy một em bé dắt một bà cụ qua đường. Bời khi tôi bị ngã xe đạp vẫn có những người bạn tốt bụng chạy đến đỡ tôi dậy và chở tôi về nhà. Bởi tôi vẫn nhận ra sự tích cực của các bạn trong lớp tôi khi thực hiện phong trào “Quỹ heo đất tấm lòng vàng” do Đoàn trường phát động.

Và có cả những điều nhỏ hơn để chúng ta bắt đầu từ đó làm cho những mối quan hệ quanh ta trở nên tốt đẹp. Hãy mở lòng mình ra! Hãy đón nhận tình cảm và cho đi tình thương! Hãy thân thiện với những ai chưa đủ can đảm để mở lòng mình! Hãy nở một nụ cười với ai đó hôm nay!

Cách tốt nhất làm cho cuộc sống trở nên tươi đẹp là tự mình vun trồng những mối quan hệ.

Bạn có cười với ai đó hôm nay chưa?